Op initiatief van D66-Europarlementariër Sophie in 't Veld verzoekt de PEGA-commissie* Europol om bewijs te verzamelen en onderzoek te doen naar het gebruik van spionagesoftware in een aantal EU-lidstaten. Daaronder bevinden zich Polen, Griekenland en Hongarije. Het is duidelijk geworden journalisten en (oppositie-)politici op schaal zijn bespioneerd. Met iedere dag die verstrijkt groeit het risico dat bewijs hiervan vakkundig vernietigd wordt. In 't Veld is rapporteur van de PEGA-commissie en komt begin november met haar bevindingen.

Europol heeft sinds juni van dit jaar een nieuw mandaat en daarmee de bevoegdheid om met eigen expertise een onderzoek te initiëren bij misdaden die binnen zijn mandaat vallen. In het geval van het veelvuldig misbruik d.m.v. onder andere Pegasus in Polen en Hongarije en Predator in Griekenland gaat het dan om zeker drie categorieën die vallen binnen het mandaat; cybermisdaad, corruptie en afpersing.

Een lidstaat mag het verzoek van Europol weigeren, maar moet daarbij wel aangeven wat de reden hier achter is. Een dergelijke weigering is ook al een veelbetekenend politiek signaal, maar kan dus alleen worden afgedwongen als Europol in beweging komt.

Om die reden dringt In 't Veld aan op niet bang zijn voor weigering van een lidstaat:

"Dit is uitgegroeid tot een Europees en Europol is de Europese politiedienst. Europol is precies voor dit soort gevallen uitgerust met de bevoegdheid om zelf een onderzoek in te stellen. Met iedere dag die verstrijkt, lopen we het gevaar dat er bewijs onder de tafel wordt geveegd. Europol moet handelen in het belang van burgers en veiligheid in Europa, en onmiddellijk aan de slag."

*Parlementaire onderzoekscommissie naar het misbruik van spionagesoftware in de Europese Unie