Doorbraak EU-asielbeleid met hoge opvangstandaarden
Vanochtend is er na jaren van blokkade op het EU-asielbeleid eindelijk een doorbraak. De EU-medewetgevers, de Raad van Ministers en het Europees Parlement, hebben een akkoord over drie dossiers die al sinds 2018 vastzaten. Het gaat om de Kwalificatieverordening, de Hervestigingsverordening en de Opvangrichtlijn. Deze doorbraak is het resultaat van een maandenlange onderhandeling tussen de Raad en het Parlement. Op initiatief van Europarlementariërs Sophie in ’t Veld (NL, D66) en Fabienne Keller (FR, Renaissance) hadden de twee instellingen een gezamenlijk tijdspad uitgestippeld. De deadline voor de stappen die vandaag zijn gezet stond op eind-2022. Dat is dus gehaald. Het beoogde Europees asiel- en migratiebeleid is breder dan deze drie pakketten en het behaalde akkoord zal bijdragen aan het vertrouwen om over de andere onderdelen te onderhandelen.
Zo is er de toezegging van het Europees Parlement om verder te werken aan de screening aan de buitengrenzen, terwijl de Raad zich committeert aan voortgang op een heikel punt: solidariteit met landen van eerste aankomst van asielzoekers in de EU. Eerder deze week al stemde het Europees Parlement voor het openen van onderhandelingen met de Raad over EURODAC, een wetsvoorstel dat een registratiesysteem voor asielzoekers regelt. Er komt kortom schot in het aannemen van een echt EU-asielbeleid, na lange stilstand.
Sophie in ’t Veld is namens het Parlement rapporteur op de Opvangrichtlijn. De overeenkomst van vandaag over de herziening van deze EU-wet is in haar ogen broodnodig. De tekst voorziet in het gelijktrekken van de opvangstandaarden in de lidstaten. Zo zijn er concrete verplichtingen voor lidstaten om te voorzien in adequate toegang tot opvang, de arbeidsmarkt, taallessen en gezondheidszorg (inclusief toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidszorg). Ook zijn er waarborgen voor kinderen, zoals betere garanties op onderwijs en het snel aanstellen van een voogd voor alleenstaande minderjarigen. Er is ook een nieuwe en zeer strenge toets voor de detentie van kinderen: dit mag enkel als het in het belang van het kind zelf is, bijvoorbeeld om de banden met de familie te waarborgen. Daarnaast zijn er verbeterde waarborgen voor rechterlijke toetsing van detentie. Lidstaten worden ook verplicht om vooruit te plannen en zich voor te bereiden op verhoogde instroom, zodat opvangcrises tot het verleden behoren. Gelijktrekking is een belangrijk aspect voor lidstaten die worden gezien als geliefde eindbestemmingen. Doordat alle lidstaten betere opvang zullen moeten aanbieden, zal de wens om door te reizen gedempt worden.
Sophie in ’t Veld:
“Deze nieuwe Opvangrichtlijn gaat zorgen voor meer en betere opvang van vluchtelingen in heel Europa. Dit is goed voor asielzoekers zelf, maar het stelt ook lidstaten gerust. Die kunnen er namelijk op rekenen dat alle EU-landen eenzelfde minimum aan opvang zullen garanderen. Als we samenwerken in de EU zijn we tot veel in staat. Menswaardige en effectieve opvang kunnen we samen prima organiseren. Inclusief participatie vanaf dag één, via taallessen, onderwijs en werk.”
Met dit akkoord gaan de onderhandelaars officieel goedkeuring vragen in een plenaire EP-stemming en in de Raad. Dit zal gebeuren als het hele asielpakket, of tenminste een groot gedeelte daarvan, is overeengekomen. Het is de ambitie van zowel het EP als de Raad om dat te realiseren voor het einde van dit EP-mandaat.
