Wij maken gebruik van cookies

Deze website maakt gebruik van cookies van derden, voor het bijhouden van statistieken en het tonen van specifieke content, zoals filmpjes.

Lees hier meer over privacy en het gebruik van cookies.

Onderzoekscommissie PEGA neemt eindrapport over commerciële spyware in EU aan

 

Zojuist heeft de onderzoekscommissie naar het gebruik van spyware in de EU (PEGA) het eindrapport en de aanbevelingen aangenomen. Beide teksten komen voort uit het concept-rapport van D66-Europarlementariër Sophie in ´t Veld.

Sinds het conceptrapport uitkwam in november 2022, is er onderhandeld over de tekst en zijn er nieuwe bevindingen ingepast. Het beeld is verontrustend. Ieder EU-lidstaat heeft commerciële spyware tot zijn beschikking en een aantal landen gebruikt deze middelen op een ongeoorloofde manier. Polen en Hongarije springen er uit, omdat het misbruik van spyware past binnen de heel verontrustende staat van democratie en rechtsstaat in die landen. Ook in Griekenland, waar de persvrijheid de slechtste van Europa is, zijn er reden voor grote zorgen. In Spanje zien we grote problemen, maar is er geen sprake van een algeheel verval van democratie, rechtsstaat en grondrechten. Tot slot valt Cyprus op, als land dat een hub blijkt te zijn voor de handel in deze middelen. Ongeacht de aard en intensiteit van de problemen, binnen de EU heeft nog geen enkel slachtoffer van spyware hun recht kunnen halen. Gekoppeld aan het feit dat overheden in geen enkele lidstaat robuuste wettelijke kaders heeft, maakt van de inzet van commerciële spyware een groot risico voor de democratie. Met name de ambten en beroepen die de macht moeten controleren blijken kwetsbaar te zijn voor spionage.

In de aanbevelingen staan dan ook zaken die de genoemde problemen aanpakken. Zoals de verplichting om strak te definiëren wanneer een doelwit in het kader van ´nationale veiligheid´ aangewezen mag worden, de wettelijke vereisten waar een lidstaat aan moet voldoen voor hij spyware mag inzetten en de wettelijke vereisten voor de inzet zelf. Ook wil het Parlement een EU technologisch laboratorium dat verkiezingen kan helpen beveiligen tegen spyware-risico´s.  In ´t Veld is tevreden met het onderhandelingsresultaat:

"Er is flinke druk uitgeoefend op verschillende delen van de tekst, maar het rapport is overeind gebleven en er ligt een pakket stevige aanbevelingen. Deze tekst is de meest uitgebreide weergave van de verontrustende realiteit van het gebruik en misbruik van spyware in de Europese Unie. Het is significant dat dit uitgebreide rapport vol misstanden is aangenomen door het Europees Parlement. De Europese Commissie en de Europese Raad zijn al deze tijd stil gebleven en moeten nu reageren op deze bevindingen. Ze kunnen niet langer zwijgen, want zwijgen is medeplichtigheid."

Met de eindstemming is het werk van de PEGA-commissie voorbij, maar in ´t Veld ziet allerminst een einde van de controlerende taak:

"Het onderzoek is klaar, maar het werk van dit Parlement niet. Nog geen enkel slachtoffer is recht gedaan. Sommige verkiezingen staan nog steeds in het licht van mogelijk misbruik van spyware. De mensenrechtenschendingen met spyware, die verkocht is vanuit de EU, zijn niet onderzocht. De Europese Commissie en de Europese Raad zijn tot op heden stil gebleven, terwijl spyware een groot gevaar voor de democratie vormt zolang het gebruik niet aan strikte regels en handhaving is onderworpen. Er groeit bovendien een groot veiligheidsrisico voor ons allemaal. Naarmate spyware goedkoper wordt om in te zetten, kunnen en zúllen meer mensen slachtoffer worden. Dit gevaar moeten we met z´n allen terugdringen. De EU is bestuurlijk niet toegerust om dit aan te pakken, dus we moeten zelf eisen dat het misbruik van spyware aan banden wordt gelegd."